mantiscccam - مشاهیر و مفاخرابونصر فارابي*

ابونصر محمدبن* محمد بن* طرخان* معروف* به* ابونصر فارابي* و ملقب* به* معلم* ثاني* مشهورترين* فيلسوف* و حكيم* ايران* و جهان* اسلام* به* شمار مي*رود. ابونصر در سال* 260 ه.ق* در شهر فارياب* در تركستان* (خراسان* بزرگ*) به* دنيا آمد. وي* تحصيلات* مقدماتي* خود را در زادگاهش* مرو سپري* نمود ودر اواخر جواني* به* علوم* روزگار خود از جمله* ادبيات* فارسي* و عربي*، منطق*، فلسفه*، فقه*، موسيقي* وطب* قديم* تسلط يافت*. فارابي* سپس* عازم* بغداد شد و در پايتخت* خلافت* عباسي* به* تحصيل* منطق* وفلسفه* يونان* پرداخت*. استاد بزرگ* او در اين* علم* يوحنا بن* حيلان* فيلسوف* بزرگ* نسطوري* بود كه* در مكتب* اسكندراني* فلسفه* آموخته* بود; ديگر استاد بزرگ* او نيز متي* ابن* يونس* از فلاسفه* مسيحي* ومشائي* پيرو ارسطو در بغداد بود كه* در ترجمه* و تفسير كتب* فلسفي* يوناني* شهرت* كبيري* داشته* است*.فارابي* شوق* فراواني* در فراگيري* مباحث* پيچيده* فلسفه* و حكمت* يونان* قديم* داشت* و ظرف* مدت* كوتاهي* در تفسير آراء فلاسفه* بزرگي* نظير ارسطو، افلاطون* و سقراط به* چنان* تسلطي* دست* يافت* كه* همگان* به* او لقب* معلم* ثاني* دادند چرا كه* پدر فلسفه* يونان* ارسطو معلم* اول* خوانده* مي*شد و فارابي* كه* نظريات* وي* را به* سهولت* تمام* تجزيه* و تحليل* مي*كرد به* معلم* دوم* شهرت* يافت*. وي* در طول* اين*سالها زحمت* فراواني* كشيد و عليرغم* محدويت*هاي* زمان* خود اكثر كتب* علمي* زمان* خويش* را مطالعه* نمود. فارابي* در سال* 330 ه.ق* به* دعوت* اميرسيف* الدوله* همداني* چندي* در دمشق* زندگاني* كرد و پس* از مدتي* عازم* حلب* و مصر شد و سرانجام* در سال* 339 ه.ق* در دمشق* درگذشت*.
فارابي* در علوم* مختلف* از جمله* سياست*، فلسفه*، منطق*، نجوم*، طب* و موسيقي* نابغه* بزرگ* زمان* خود بود و بهترين* كتابهاي* زمان* خويش* را در اين* رشته*ها به* تحرير درآورد. وي* اولين* دانشمند مسلماني* بود كه* با مشقت* فراوان* و استعداد شگرف* خود مفاهيم* مشكل* آثار ارسطو و افلاطون*را دريافت* و به* نقد و بررسي* افكار اين* دو فيلسوف* بزرگ* پرداخت*. فارابي* در حقيقت* فلسفه* يونان* قديم* را با فلسفه* اسلامي* تلفيق* داد و آثار اين* فلاسفه* بزرگ* را به* علماي* مسلمان* معرفي* كرد. وي* در طب* نيز سرآمد عصر خود بود و چندي* نيز به* طبابت* پرداخت* به* گونه*اي* كه* شهرت* او در بغداد پيچيده* بود.اين* فيلسوف* برجسته* در ستاره*شناسي* نيز سخت* چيره*دست* بود و نظير ساير فلاسفه* آن* زمان* به* موسيقي* نظري* نيز تسلط داشت* ولي* بر خلاف* ديگر فيلسوفان* در عمل* نيز قادر به* اجراي* آهنگ*ها ودستگاههاي* مختلف* بوده* است*:
(گويند وي* در محضر سيف*الدوله* همداني* ابتدا خطاي* يك* يك* خوانندگان* و نوازندگان* مجلس* را باز نمود، آنگاه* از كيسه*اي* كه* در كمر داشت* چند چوب* درآورد و آنها را به* هم* پيوست* و بنواخت*. همه* راخنده* گرفت*. پس* چوب*ها را در هم* ريخت* و تركيبي* ديگر بساخت* و بزد. همه* به* گريه* درآمدند. بارديگر چوب*ها را درهم* آميخت* و تركيبي* تازه* فراهم* آورد وضربي* ديگري* آغاز كرد. همه* حاضران* حتي*پرده*داران* و دربان*ها نيز به* خواب* رفتند. او آنها را خفته* رها كرد و برفت*) وي* در طول* عمر طولاني* خود به* مظاهر دنيوي* و تجملات* و كليه* ماديات* بي*اعتنا بود و در مدت* حضور در بغداد و زماني* نيز كه* در دربار امير سيف*الدوله* همداني* بود هيچگاه* از موقعيت* خود در كسب* مال* و حشمت* و دارايي* بهره*اي* نبرد و به* شاگردان* خود نيز همواره* توصيه* مي*كرد پيوندهاي* ظاهري* خود را با دنيا قطع* كنند.فارابي* در تهذيب* اخلاق* خود و شاگردانش* توجه* زيادي* داشت* و بر اين* اعتقاد راسخ* بود كه* طالبين* علم* و دانش* بايد از لحاظ اخلاقي* منزه* و بدور از هرگونه* آلودگي* باشند.
اين* فيلسوف* برجسته* تأليفات* بسيار زيادي* از خود بر جاي* نهاد و اگرچه* در رشته*هاي* مختلف* اعم*از نجوم*، موسيقي*، علم* سياست*، اخلاق* و پزشكي* آثاري* نگاشت* ولي* عشق* و علاقه* اصلي* او به* فلسفه* بودو قوي*ترين* و پرمحتواترين* كتب* فلسفي* زمان* خود را به* رشته* تحرير درآورد كه* تاكنون* نيزاز شاهكارهاي* فلسفه* اسلامي* به* شمار مي*روند. وي* در كتب* فلسفي* خود بر معرفي* فلسفه* به* مردم* عصر خويش* همت* گماشت* و فراگيري* اين* علم* را برهمگان* واجب* مي*شمرد لذا سعي* كرد از طريق* نزديك* كردن* فلسفه* با اصطلاحات* و تعابير مذهبي* اين* علم* پيچيده* را هرچه* بيشتر قابل* فهم* نمايد.
حكيم* ابونصر فارابي* در مدت* زندگاني* خود مجموعه* نفيسي* از كتب* ارزشمند علمي* را به* رشته*تحرير درآورد كه* رقم* اين* تأليفات* را بالغ* بر يكصد و ده* عنوان* دانسته*اند. مهم*ترين* آثار وي* عبارتند از:
ــ تفسير كتاب* العباره* ارسطو
ــ كتاب* في* اغراض* فلسفه* افلاطون* و ارسطو طاليس*
ــ آراء اهل* المدينه* الفاضله*
ــ فصول* المدني*
ــ السياسه*المدينه*
ــ احصاءالعلوم*
ــ التوطئه* في* المنطق*
ــ تعليق* ايساغوجي* علي* فرخوريوس*
ــ في* الواحد والوحده*
بعضي* از مورخين* عرب* به* سبب* اينكه* وي* تمام* آثار خود را به* زبان* عربي* تأليف* كرده* است* او راعرب* دانسته*اند ولي* كليه* حقايق* و مستندات* تاريخي* ايراني* بودن* اين* نابغه* بزرگ* مسلمان* را به* اثبات* مي*رساند. اين* از جهتي* نيز به* سبب* شهرت* عظيم* ابونصر فارابي* است* كه* مرزها را درنورديد و حتي* به* كشورهاي* دور دست* جهان* رسيد و از اين* رو هر ملتي* سعي* داشتند افتخار مليت* اين* حكيم* برجسته* رابه* خود نسبت* دهند. فارابي* به* زبان*هاي* فارسي*، تركي*، عربي*، سرياني* و يوناني* تسلط كامل* داشت* وبه* اين* زبانها سخن* مي*گفت* و مي*نوشت*. در مقام* عظمت* او همين* بس* كه* شيخ* الرئيس* ابوعلي* سينا خود را شاگرد فارابي* مي*خواند و تأكيد مي*نمود تنها از طريق* مطالعه* رساله*هاي* فارابي* توانسته* است* به* افكار ماورءالطبيعه* و متافيزيك* ارسطو دست* يابد.