فیلتر فیس* بوک کاملاً قانونی است
از زمانی که نام «کمیته تشخیص مصادیق مجرمانه» مطرح شد، مدت زیادی نمی*گذرد. هرجا سخن از فیلتر شدن سایتی به میان می*آید، نام این کمیته مطرح است. با اینکه به نقش این کمیته در قانون اشاره شده اما همچنان ابهامات زیادی در خصوص فعالیت این کمیته وجود دارد.
تابناک: از زمانی که نام «کمیته تشخیص مصادیق مجرمانه» مطرح شد، مدت زیادی نمی*گذرد. هرجا سخن از فیلتر شدن سایتی به میان می*آید، نام این کمیته مطرح است. با اینکه به نقش این کمیته در قانون اشاره شده اما همچنان ابهامات زیادی در خصوص فعالیت این کمیته وجود دارد.
آسمان نوشت: محمد*علی دهستانی، بازپرس دادسرای رسیدگی به جرائم رایانه*ای تهران که ارتباط تنگاتنگی با این کمیته و مساله فیلترینگ دارد در گفت*وگویی با آسمان، کارکرد*ها و جایگاه این کمیته را بیان کرد.
چه کسانی اعضای این کمیته را تشکیل می*دهند؟
اعضای کمیته در قانون پیش*بینی شده*اند. از اکثر وزارتخانه*هایی که مرتبط هستند در سطح معاون وزیر در این کمیته حضور دارند. دبیر*خانه آن هم در دادستانی کل کشور مستقر است.
بعد از آنکه اعضای کمیته درباره فیلتر کردن یک سایت تصمیمی گرفتند این تصمیم چطور اجرا می*شود؟
ارجاع سایت*ها به کمیته معمولاً از طریق وزارت ارشاد انجام می*شود. در این وزارتخانه نیز ظاهراً کمیته*ای وجود داد که سایت*ها را رصد می*کند و بر این اساس، فهرستی به کمیته تعیین مصادیق مجرمانه ارجاع می*شود. جلسات کمیته بنابر ضرورت*های موجود تشکیل می*شود و اجرا شدن تصمیمات آن از طریق دبیر*خانه به شرکت ارتباطات زیر*ساخت ابلاغ می*شود.
در حال حاضر دبیر کمیته تشخیص مصادیق مجرمانه آقای خرم*آبادی هستند که سمت مشاور دادستان کل کشور را هم برعهده* دارند که مصوبات از طریق ایشان ابلاغ می*شود. نکته*ای که حائز اهمیت است آنکه متأسفانه در این کمیته هیچ نماینده*ای از دادستانی تهران حضور ندارد.
آیا به جز این کمیته نهاد*های موازی هم برای فیلتر کردن سایت*ها فعالیت می*کنند؟
دقیقاً نمی*توانم در این باره اظهار نظری کنم اما به نظر می*رسد حتی اگر نهاد*های امنیتی نظر خاصی داشته باشند چون در این کمیته نماینده دارند، می*توانند از همین طریق نظر*شان را اعمال کنند.
معمولاً چه سایت*هایی توسط کمیته فیلتر می*شوند؟
حساسیت*های موجود برای فیلتر کردن سایت*ها در دوجه اول، مسائل ضد*اخلاقی است. مساله دیگر سایت*های ضد* دینی است و سایت*ها سیاسی که محتوای مجرمانه دارند هم در این مجموعه می*گنجند. سایر موارد شامل نشر اکاذیب و توهین به مقدسات می*شود. بیشتر موارد غیر اخلاقی و غیر دینی است. در فضای مجازی این دو مورد بیشتر از موارد سیاسی وجود دارد.
با توجه به وجود vpn و فیلتر*شکن*های گسترده در سطح کشور آیا به نظر شما همچنان فیلتر کردن سایت*ها کاربرد دارد؟
راهکار*هایی برای دور زدن فیلتر وجود دارد اما این موضوع مسوولیت قانونی کمیته را ساقط نمی*کند. زمانی سایت*ها با استفاده از urn فیلتر می*شدند، به این شکل که اگر در آدرس سایت مثلاً کلمه*ای مثل sex وجود داشت، فیلتر می*شد. شاید چنین سایت*هایی محتوای خاصی را در بر نمی*گرفت اما به خاطر آدرس فیلتر می*شد اما در ادامه با سایت*هایی مواجه شدیم که در آدرس آنها هیچ کلمه غیر متعارفی وجود نداشت اما محتوای آنها مجرمانه بود. بنابراین براساس واژه*ها فیلترینگ ادامه پیدا کرد. همانطور که ابزار*های عبور از فیلتر پیشرفت می*کند، راهکار*های پالایش* در فضای مجازی هم توسعه یافته و پیشرفته شده است.
آیا ممکن است با توجه به تغیر فضای جامعه، سایتی که فیلتر بوده رفع فیلتر شود یا بالعکس؟
بله رفع فیلتر امکان*پذیر است. از طرفی تصمیمات کمیته قابل اعتراض است و می*شود در مراجع قانونی به آن اعتراض کرد یا اینکه دایر کننده سایت در صورت حذف محتوای مجرمانه می*تواند درخواستی ارائه کند تا در کمیته به پرونده آن سایت مجدداً رسیدگی شود.
تعداد زیادی از مسئولان کشور عضو فیس*بوک هستند و اخیراً زمزمه*هایی در خصوص رفع فیلتر از این شبکه اجتماعی به گوش می*رسد. شما در خصوص فیس*بوک چه نظری دارید؟
به نظرم اقدامات ا نجام شده درباره فیس*بوک کاملاً قانونی است. اینکه وزیر یا مسئولی صفحه*ای شخصی در فیس*بوک راه*اندازی کند به این موضوع مشروعیت نمی*بخشد. در قانون به صراحت مورد خاصی درباره فیس*بوک عنوان نشده اما فضا*هایی که در بردارنده محتوای مجرمانه باشند باید فیلتر شوند.