arya1225

داریوش مهرجویی (زادهٔ ۱۷ آذر ۱۳۱۸ ٬ تهران) کارگردان، نویسنده و مترجم ایرانی است. مهرجویی با ساخت فیلم گاو در سال ۱۳۴۸ نگاه*ها را متوجه سینمای ایران کرد و به موج نوی سینمای ایران شکل داد. پس از انقلاب مدتی از ایران مهاجرت کرد اما چند سال بعد بازگشت و به فیلم*سازی پرداخت. هرچند از آغاز فعالیت فیلم*سازی*اش تا کنون تعدادی از فیلم*های*اش توقیف شده*اند اما همچنان به ساختن فیلم*های متفاوت ادامه می*دهد. او جوایز متعدد بین*المللی دریافت کرده*است و داور جشنواره*های سینمایی زیادی هم بوده*است. علاوه بر سینما به نوشتن رمان و نیز ترجمه هم می*پردازد. فیلم بلند او سنتوری توقیف، و چندسال بعد فقط پروانه نمایش ویدیویی دریافت کرد.
داریوش مهرجویی در ۱۷ آذر ۱۳۱۸ در تهران در خانواده*ای از طبقه فرودست جامعه به*دنیا آمد. در کودکی تحت تاثیر مادربزرگش که مسلمانی معتقد بود قرار می*گیرد. خود در مصاحبه*ای در سال ۱۳۵۱ در این باره می*گوید: «مادر بزرگم از آن نمازخوان*های دوآتشه بود. و تحت تأثیر فضای روحانی او، من هم از سن هفت تا پانزده*سالگی، شده بودم یک مسلمان واقعی. نماز و روزه*ام یک آن ترک نمی*شد. [...] اما از پانزده سالگی به بعد، درست آن موقعی که نماز و روزه*ام به حساب می*آمد، شک در دلم نشست. چهره خدا تدریجاً کدر شد و ایمانم رفت از دست.»[۲] در نوجوانی به موسیقی علاقه*مند می*شود و مدت کوتاهی به کلاس آموزش موسیقیِ آقای زندی می*رود. نزد پدرش که موسیقی ایرانی را خوب می*شناخت به نواختن سنتور می*پردازد و بعد به موسیقی کلاسیک غربی آشنا می*شود و به نواختن پیانو و نوشتن قطعاتی برای پیانو می*پردازد.
در ۱۷ سالگی به سینما علاقه*مند می*شود و برای درک بهتر فیلم*های روز به آموختن زبان انگلیسی می*پردازد. تحصیلات مقدماتی را در تهران به پایان برد و یک سال در هتل آتلانتیک مدیر می*شود و سپس بیست ساله بود که برای ادامهٔ تحصیل به کالیفرنیا در آمریکا رفت. نخست به خواندن سینما روی آورد اما خیلی زود سینما را رها کرد و به فلسفه پرداخت و در سال ۱۳۴۴ از دانشگاه یوسی*ال*ای در لس*آنجلس لیسانس فلسفه گرفت. در همین سال سردبیری نشریهٔ پارس ریویو در لس*آنجلس را به*عهده گرفت و سال بعد به تهران آمد و در سال ۱۳۴۶ نخستین فیلم خود به نام الماس ۳۳ که فیلمی بسیار پرهزینه بود را ساخت. این فیلم در ۵ بهمن ۱۳۴۶ در تهران روی پرده آمد و فروش متوسطی داشت و با توجه به هزینهٔ بالای ساخت آن شکستی تجاری محسوب می*شد و توجه منتقدین را هم چندان به خود جلب نکرد[۳]. در ۱۳۴۸ با هم*کاری غلامحسین ساعدی فیلم*نامهٔ گاو را از روی یکی از داستان*های کوتاه مجموعه*ی عزادارن بیل نوشتهٔ ساعدی نوشت و فیلم را کارگردانی کرد. این فیلم برای مهرجویی و سینمای ایران جوایز متعددی را در جشنواره*های بین*المللی به ارمغان آورد. گاو هم از نظر تجاری هم از نظر هنری فیلم موفقی از کار درآمد و فصل جدیدی در سینمای ایران گشود. طی چهل سال گذشته به جز وقفهٔ چند سالهٔ پس از انقلاب ۱۳۵۷ و وقایع بعد از آن که منجر به مهاجرت مهرجویی به فرانسه شد، او همواره یکی از فیلم*سازان مطرح و پرکار ایرانی بوده*است.
مهرجویی ابتدا با فریال جواهریان ازدواج کرد که یکی از طراحان صحنه و لباس نامی سینمای ایران بود، حاصل این ازدواج دو فرزند با نامهای مریم و سفا بود اما این ازدواج با طلاق پایان گرفت. سپس با وحیده محمدی فر، فیلمنامه*نویس، ازدواج کرد و حاصل این ازدواج دختری به نام مونا است. محمدی فر در فیلمهای متاخر مهرجویی، نقش بازوی فعال وی را داشته*است.
کارگردان
الماس ۳۳ (۱۳۴۶)
گاو (۱۳۴۸)، تهیه*کننده، نمایش داده شده در جشنواره*های کن، برلن، مسکو، لندن، لوس*انجلس و... و پخش شده در اغلب کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکایی.
آقای هالو (۱۳۴۹)، نمایش داده شده در جشنواره*های برلن، مسکو، لندن و...
پستچی (۱۳۵۱)، فیلم هفتم از ده فیلم برگزیدهٔ جهان توسط منتقدین انگلیسی سالنامهٔ فیلم بولتن، ۱۹۷۱م.
دایره مینا (۱۳۵۷)
مدرسه*ای که می*رفتیم (۱۳۵۹)
اجاره*نشین*ها (۱۳۶۵)، تدوین
شیرک (۱۳۶۶)، تهیه*کننده
هامون (۱۳۶۸)، تهیه*کننده
بانو (۱۳۷۰)
سارا (۱۳۷۱)، تهیه*کننده
پری (۱۳۷۳)، تهیه*کننده
لیلا (۱۳۷۵)، تهیه*کننده
درخت گلابی (۱۳۷۶)، تهیه*کننده
داستان*های جزیره (اپیزود اول، دختردایی گمشده) (۱۳۷۷)
میکس (۱۳۷۸)، تهیه*کننده، طراح صحنه و لباس
بمانی (۱۳۸۰)، تهیه*کننده، تدوین، طراح صحنه و لباس
مهمان مامان (۱۳۸۲)، تهیه*کننده
سنتوری (۱۳۸۵) (با نام نخستین تولدت مبارک)
فرش و فرشته (فیلم کوتاه) از اپیزودهای فرش ایرانی (۱۳۸۵)
طهران: روزهای آشنایی (اپیزود اول، طهران تهران) (۱۳۸۷)
آسمان محبوب (۱۳۸۸)
همه دانا (۱۳۸۹)
نارنجی*پوش (۱۳۹۰)
چه خوبه که برگشتی
جوایز
در این بخش جوایزی که داریوش مهرجویی به عنوان کارگردان یا فیلم*نامه*نویس یا تهیه*کننده برنده شده*است به تفکیک فیلم*ها آمده*است. بعضی از فیلم*ها جوایز متعدد دیگری نیز برنده شده*اند که در مقالهٔ مربوط به خود فیلم*ها آمده*است.
گاو
۱۹۷۰ (۱۳۴۹) - جایزهٔ بهترین فیلم*نامه از دومین جشنوارهٔ سپاس، برای فیلم گاو.
۱۹۷۰ (۱۳۴۹) - جایزه دوم بهترین فیلم در فستیوال بین*المللی فیلم تهران.
۱۹۷۱ (۱۳۵۰) - جایزهٔ منتقدان بین*المللی (مجمع بین*المللی منتقدان فیلم)، سی و دومین دورهٔ جشنوارهٔ ونیز. برای فیلم گاو.
بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران، در رای*گیری منتقدان سینمایی ایران سال*های ۱۳۵۱، ۱۳۶۷، ۱۳۷۸.
آقای هالو
۱۳۵۰ - بهترین کارگردانی، بهترین فیلم*نامه و جایزهٔ اول به عنوان بهترین فیلم، جشنواره*ٔ سپاس برای فیلم آقای هالو.
- ۱۹۷۱م. ۱۳۵۰ه.خ. جایزهٔ مخصوص هیئت داوران جشنوارهٔ بین*المللی فیلم مسکو. برای فیلم آقای هالو.
پستچی
۱۹۷۲ - جایزهٔ کلیسای پروتستان*ها و پلاک طلایی هیات داوری جشنوارهٔ جهانی فیلم برلین.
۱۹۷۵ - جشنوارهٔ جهانی رتردام هلند، بهترین فیلم.
۱۹۷۲ - تقدیر شده در جشنوارهٔ جهانی فیلم ونیز.
۱۹۷۲ - فیلم هفتم ار ده فیلم برگزیدهٔ جهان توسط منتقدان انگلیسی سالنامهٔ «فیلم بولتن».
دایره مینا
دایرهٔ مینا در جشنواره*هایی متعددی از قبیل پاریس، برلین، وایدولید (اسپانیا)، سینماتک اونتاریو (کانادا)، موزهٔ هنرهای زیبای بوستون (آمریکا)، جشنواره فیلم بین*المللی هنگ کنگ (هنگ کنگ)، ... به نمایش درآمد و جوایزی را نصیب خود کرد.
۱۹۷۷ - جایزهٔ بزرگ «آنتن دو» از جشنوارهٔ جهانی فیلم پاریس.
۱۹۷۸ - جایزه ویژهٔ بین*المللی کاتولیک*ها، جشنوارهٔ جهانی فیلم برلین.
۱۹۷۸ - جایزهٔ منتقدین بین*المللی از جشنوارهٔ جهانی فیلم برلین.
۱۹۸۰ - جایزه بهترین فیلم، جشنواره فیلم پراد فرانسه.
مدرسه*ای که می*رفتیم
۱۹۸۴ - نمایش در بخش خارج از مسابقه در جشنوارهٍ نانت.
هامون
۱۳۶۸ (۱۹۹۰) - سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی و فیلم*نامه جشنواره سینمایی فجر.
۱۹۹۱ - جایزهٔ برنز بهترین فیلم در بیست و چهارمین جشنوارهٔ جهانی فیلم هیستون.
۱۹۹۱ - جایزهٔ سوم جشنوارهٔ جهانی فیلم توکیو.
برگزیده شده به عنوان «بهترین فیلم تاریخ سینمای ایران» در شماره*های ۱۰۰ و ۲۰۰ ماهنامهٔ سینمای فیلم، توسط خوانندگان.
بانو
۱۹۹۸ - جایزهٔ ویژهٔ «فدراسیون بین*المللی انجمن*های فیلم» و نمایش در بخش «فروم» جشنواره برلین.
سارا
۱۹۹۳ - جایزهٔ «صدف طلایی» بهترین فیلم در چهل و یکمین جشنوارهٔ جهانی فیلم سن*سباستین اسپانیا.
۱۹۹۳ - سیمرغ بلورین بهترین فیلم*نامه جشنواره سینمایی فجر.
۱۹۹۳ - جایزهٔ نقرهٔ بهترین فیلم در جشنوارهٔ فیلم نانت- سه قاره، فرانسه.
۱۹۹۴ - جایزهٔ دوم بهترین فیلم منتخب تماشاگران در جشنوارهٔ جهانی فیلم «رن» فرانسه.
۱۹۹۴ - برندهٔ جایزه از هجدهمین جشنوارهٔ جهانی فیلم سائوپائولو، برزیل.
۱۹۹۵ - برندهٔ جایزه از دوازدهمین جشنوارهٔ جهانی فیلم حراره، زیمباوه.
پری
۱۹۹۵ - سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی جشنواره سینمایی فجر.
لیلا
۱۹۹۵ - بهترین کارگردانی در اولین جشن سینمای ایران.
۱۹۹۵ - بهترین فیلم*نامه در اولین جشن سینمای ایران.
کسب عنوان «موفق*ترین فیلم ایرانی» با ۲۹ حضور بین*المللی در سال ۱۳۷۷.
بمانی
۲۰۰۳ - جایزهٔ ویژهٔ جشنوراهٔ بروکسل، بلژیک.
مهمان مامان
۲۰۰۴ - برندهٔ جایزهٔ بهترین فیلم بیست و دومین جشنواره جهانی فیلم فجر، تهران.
نارنجی*پوش
۲۰۱۲ - جایزه ویژه هیئت داوران سی*امین دوره جشنواره فیلم فجر
سایر
- ۱۳۸۵ جایزه یک عمر فعالیت تأثیر گذار فرهنگی، جایزه یلدا، به همت انتشارات کاروان و ماهنامه جشن کتاب
۲۰۰۴ - تقدیر برای یک عمر فعالیت هنری در جشنوارهٔ زردآلوی طلایی در ارمنستان