arya1225

به گزارش امروزنا ،با افزایش شبکه های ماهواره ای این پیش فرض وجود داشت که از این به بعد از میزان مخاطب عام(mass audience) کم شده و با مخاطبانی بخش بخش شده(segmented) مواجه خواهیم بود. منظور آن است که یکی از زمینه ها و دلایل شکل گیری «مخاطب عام» کم بودن تعداد شبکه های تلویزیونی است و اگر تعداد شبکه های تلویزیونی افزایش یابد هر مخاطب این مجال را خواهد یافت تا به دنبال برنامه مورد علاقه خود برود و همین امر موجب خواهد شد تا با مخاطبانی بخش بخش شده مواجه شویم. در واقع دیگر دشوار خواهد بود تا شبکه ای، قدرت جریان سازی (mainstreaming) رسانه ای داشته باشد. هر شبکه در نهایت می تواند مخاطبان اندک خود را به همراه خود داشته باشد. برخی از برنامه های شبکه های ماهواره ای نشان داده اند که هنوز هم یک شبکه و به عبارتی یک برنامه قدرت جریان سازی و ایجاد مخاطب عام را داراست.
۲٫حاصل گپ و گفت های غیر سیستماتیک و پراکنده نگارنده این سطور در سطح جامعه نشان می دهد که مستند « رضا شاه» که از شبکه من و تو پخش شد بینندگان بسیاری داشت. نمی توان انکار کرد که از نظر روان شناسی اجتماعی، ایرانیان همواره به تاریخ علاقه مند بوده اند. از آنجایی که معمولا آینده برای ایرانیان نامعلوم و توأم با ترس و واهمه است، آنان گذشته را امن تر یافته و پناهگاه خود قرار می دهند و لذا در جامعه ایرانی اساسا گذشته گرایی بر آینده گرایی ارجحیت دارد. ولی این تمام ماجرا نیست. رضا شاه جزو شخصیت هایی در تاریخ معاصر ایران است که جامعه نسبت به آن همواره حساسیت داشته است. تمجیدهایی که نسل های پیشین در کوچه و خیابان از او دارند و البته برخورد یکجانبه رسانه های رسمی به ویژه صدا و سیما با او از جمله مواردی است که جامعه ایرانی را تشنه کسب اطلاعات از مجاری غیر حکومتی درباره رضا شاه کرده است. ولی باز این همه ماجرا نیست. مسأله خود «شبکه من و تو» هم هست. به راستی اگر این برنامه را شبکه «کانال یک» و یا «شبکه ایران آریائی» پخش می کردند باز هم اینقدر بیننده داشت؟ قطعا جواب منفی است. در اینجا باید به استانداردهای برنامه سازی(که بیان آنها از حوصله این یادداشت خارج است) و استفاده بجا از قابلیت های مدیای تلویزیون اشاره کرد که شبکه من و تو به درستی از عهده آن برآمده است و همین امر هم باعث شده است که در این چند سال فقط در لیست سه شبکه اول پربیننده ایرانیان جابجا شود و مانند برخی شبکه های پربیننده سال های گذشته به رتبه هشتم و نهم این لیست پرتاب نشود!
۳٫تحلیل گران رسانه ای معتقدند که یکی از تأثیرات شبکه های ماهواره ای برای کشورهای مقصد آن است که آنان را وادار به رقابت کرده و در بلند مدت کیفیت برنامه های این کشورها هم ارتقاء خواهد یافت. نگارنده این سطور معتقد است که این اتفاق تا اندازه ای در برنامه های صدا و سیما رخ داده است. یعنی برنامه های تفریحی و سرگرمی، فیلم و سریال صدا و سیما در مقایسه با قبل تا اندازه ای بهبود یافته است. ولی نکته ای وجود دارد! اول آنکه شبکه های فارسی زبان ماهواره ای هم بیکار ننشسته اند. آنها هم در حال حرفه ای شدن هستند. نکته دیگر آنکه به نظرم برنامه های سیاسی و روشنفکرانه سازمان صدا وسیما راکد و به حرکت مانده است. گویی قرار نیست هیچ اتفاقی در این عرصه بیفتد. کارشناسان همان کارشناسان، حرف ها همان حرف های تکراری و کلیشه ای. برنامه های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی پخش می شود که مخاطب صد در صد می داند که قرار است چه گفته شود. گهگاهی فقط «دکتر زیباکلامی» می تواند بیاید و حرف هایی بزند تا گفته شود درب صدا و سیما به روی همه عقاید و فکرها باز است! در نوشته دیگری گفتم که در ایران مخاطبی در حال شکل گیری و افزایش است که دیگر اصلا برنامه های صدا و سیما را نگاه نمی کند. بسیاری از این مخاطبانِ قهر کرده با صدا و سیما، از نظر اجتماعی گروه مرجع جامعه هستند و در بلند مدت می توانند اشاعه دهنده عدم تماشای برنامه های صدا و سیما باشند. آیا صدا و سیما می خواهد به همین راه ادامه دهد و هر روز مخاطبان بیشتری را از دست بدهد؟